Pigmentvlekken zijn ophopingen van melanine (pigment); de cellen die de huidskleur bepalen. Pigment beschermt de huid tegen UV-straling, wat in zonlicht zit. Wanneer je lang in de zon zit, maakt je huid meer pigment aan zodat je beter beschermd bent. Het bruiningsproces start al vanaf de eerste minuten dat de huid in aanraking komt met de zon, maar wordt pas na dagen zonnestraling zichtbaar in de huid omdat het pigment naar de oppervlakte moet komen.
Niet alleen ouderen, maar ook jongeren kunnen last krijgen van pigmentvlekken door bijvoorbeeld overmatige blootstelling aan zonlicht waarbij er schade ontstaan is. Ongeacht leeftijd kunnen pigmentvlekken tevens ontstaan na een ontsteking (acne) of bij littekens. Er komt dan abnormaal veel melanine vrij in het wondje en het duurt vaak lang voordat dit wegtrekt. In sommige gevallen is het zelfs permanent. Aangeboren pigmentvlekken worden ‘café au lait’ genoemd.